Έμφυλη βία. Μην προσπερνάς.
Άμμος στα πόδια, βουτιές στο facebook, μεγάλα χαμόγελα στο istagram, περιττές σκέψεις στο twitter, πόζες στο tic toc. Διαβάζω στην παραλία το βιβλίο του Peter Brooke, τον Άδειο Χώρο, και πώς επιχειρεί να τον γεμίσει με θεατρικά είδη. Eνα καυτό καλοκαίρι, γεμάτο από μια ευχαρίστηση που λιγώνει, ως την ώρα που ένα ακόμα τρομακτικό πρωτοσέλιδο έμφυλης βίας που κόβει την ανάσα και ακυρώνει τη ζωή. Μια ακόμα γυναικοκτονία. 57,3% περισσότερες την χρονιά που πέρασε, ακόμα περισσότερες το 2022. Θύμα αυτή την εβδομάδα, ένα πολυτραυματισμένο κορίτσι, η 17χρονη Νικολέτα στο Περιστέρι, πολλαπλές φορές θύμα έμφυλης βίας στην σύντομη ζωή της. Πριν προλάβει να συλληφθεί ο δράστης, αναζητείται ήδη εκείνος της επόμενης.
Μόνο που η ζωή δεν είναι θέατρο. Στο δωμάτιο του 17χρονου κοριτσιού παίχτηκε η τελευταία πράξη. Ο άδειος χώρος έχει πλέον μια εκκωφαντική σιωπή.
Γυναικοκτονίες. Η πλέον ακραία μορφή έμφυλης βίας. Μιας βίας θεμελιωμένης στην φυλετική ανισότητα, που ασκείται μόνο επειδή είναι γυναίκες. Μιας βίας σεξιστικής και πατριαρχικής, ριζωμένης στον τρόπο που αντιμετωπίζεται η γυναίκα ως ιδιόκτητο αντικείμενο. Προϊόν αντιλήψεων που πρεσβεύουν ότι ο άνδρας έχει εξουσία πάνω στο σώμα της γυναίκας ή της συντρόφου του και που οπλίζει τόσο εύκολα το χέρι του. Η δυσκολότερη από τις πολλές μορφές έμφυλης βίας που καταπατούν τα δικαιώματα των γυναικών και κοριτσιών διεθνώς, καθιστώντας τες θύματα σεξουαλικής, ενδοοικογενειακής, ψυχολογικής, οικονομικής, διαδικτυακής βίας. Οι επίσημοι αριθμοί σοκάρουν: 1 στις 3 γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν κακοποιηθεί, 1 στις 20 έχουν πέσει θύμα βιασμού, 1 στις 2 έχουν παρενοχληθεί, 1 στις 5 έχουν πέσει θύματα διαδικτυακής καταδίωξης.
«Πάνω στον καβγά της έκλεισα το στόμα» λέει ο Πακιστανός στις εφημερίδες.
Πάνω στον καβγά; Εν βρασμώ ψυχής; Όχι δεν είναι πάθος, δεν είναι έρωτας, όταν ο άντρας κακοποιεί το γυναικείο σώμα, όταν στην οριακή στιγμή αφαιρεί την ζωή της. Και μάλιστα με τα ίδια του τα χέρια. Μια ματωμένη λίστα που μεγαλώνει συνεχώς. Μα γιατί δεν έφυγε; Γιατί έμενε; Γνωρίζουμε ότι στον κύκλο της βίας, πολλές γυναίκες χρειάζονται 5-6 προσπάθειες για να καταφέρουν να βγουν εντελώς. Για να πιστέψουν ότι τα πράγματα δεν θα αλλάξουν, ότι η νοσηρή κτητικότητα δεν είναι αγάπη, ότι η συγγνώμη που άκουσαν μετά την τελευταία κακοποίηση δεν έχει αντίκρισμα. Για να βρουν ην αναγκαία βοήθεια να τολμήσουν.
Γυναικοκτονία. Μέχρι εχτές αναρωτιόμασταν εάν πρέπει να χρησιμοποιείται ως ξεχωριστή λέξη. Μας ξένιζε ο όρος, τον θεωρούσαμε φεμινιστική υπερβολή, η πολιτεία και ο νομικός χώρος δυσκολευόταν να ακούσουν, εκτιμώντας ότι δεν διαφέρει από ανθρωποκτονία. Και συνέτειναν στην ύπαρξη του προβλήματος. Ήδη χώρες της Ευρώπης έχουν νομοθετήσει σχετικά και η Κύπρος επίσης αναγνώρισε νομοθετικά την έμφυλη βία την εβδομάδα αυτή. Χρειάζεται να πάρει θέση και η Ελληνική νομοθεσία.
Χρειάζεται να μάθουμε περισσότερα για την έμφυλη βία. Να ενημερωθούμε, να ευαισθητοποιηθούμε, να μάθουμε να αναγνωρίζουμε και να εντοπίζουμε τα κρούσματα, να μην προσπερνάμε. Μια πρώτη αρχή τα διαδικτυακά σεμινάρια γύρω από την έμφυλη βία, για ειδικούς, για εκπαιδευτικούς και για κοινό, που τα βρείτε στο site μας.
«Πάνω στον καβγά της έκλεισα το στόμα» λέει ο Πακιστανός. Κρατήστε την τελευταία λέξη των επικεφαλίδων: Ο Πακιστανός. Λες και ο θάνατος έχει άλλη γεύση ανάλογα την εθνικότητα. Λες και οι 18 γυναικοκτονίες της φετινής μόνο χρονιάς δεν διαπράχτηκαν από Έλληνες της διπλανής πόρτας, ποιος ξεχνά τα Γλυκά Νερά. Συζύγους, πατεράδες, πρώην και νυν, ενήλικες που έγιναν με τον πλέον διαστρεβλωμένο τρόπο άνδρες.
Ο Πακιστανός. Όλη η αγανάκτηση σε μια φράση ρατσισμού. Όμως ας προσέξουμε διπλά. Τα δύο λάθη δεν διορθώνουν το ένα.
Δρ Αλεξάνδρα Πάλλη
Κλινική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
Επιστημονικά Υπεύθυνη Προγράμματος «Προαγωγή της Ισότητας των φύλων και Καταπολέμησης της Έμφυλης Βίας στην Περιφερειακή Ενότητα Κυκλάδων».
Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας ΕΠΑΨΥ, www.epapsy.gr